Δικηγόρος, LL.M., Δ.Ν.
Λέκτορας Παντείου Πανεπιστημίου
Οι αυτοδιοικητικοί άρχοντες εκλέγονται, μεταξύ των υποψηφίων, με καθολική ψηφοφορία και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Στα πλαίσια της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, η οποία λειτουργεί μόνο μεταξύ των πολιτικών κομμάτων (για τους γνωρίζοντες απλή αριθμητική, η Δημοκρατία μας είναι πολυκομματική και όχι δικομματική), οι υποψήφιοι αυτοδιοικητικοί άρχοντες επιλέγονται από τα κόμματα, επίσημα ή ανεπίσημα, συνυπάρχοντας ορισμένες φορές με ¨ανεξάρτητους¨,
πλην όμως γνωστών κομματικών προτιμήσεων, υποψηφίους.
- Πελατειακές σχέσεις ν. Άλλες Μέθοδοι
Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, οι πελατειακές σχέσεις ήταν το κυρίαρχο μέσον για την επιλογή των υποψηφίων.
Πιο απλά και συγκεκριμένα, ως υποψήφιος επιλεγόταν ο φίλος των ντόπιων κομματικών παραγόντων, ιδίως των βουλευτών και των πολιτευτών. Ενδιαφερόμενος χωρίς συγκεκριμένη ισχυρή ¨επαφή¨ ουδεμία τύχη είχε!!!
Με την εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και την προσπάθεια , μεταξύ των άλλων, για την κατάργηση των πελατειακών σχέσεων και πιο συγκεκριμένα την ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας στις κομματικές επιλογές, εμφανίστηκαν τρία, γνωστά σ’εμένα, μοντέλα επιλογής, μέσω των οποίων σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό ενισχύεται η συμμετοχή των πολιτών στην επιλογή υποψηφιοτήτων και στη λήψη διαφόρων αποφάσεων.
Οι τρεις μορφές επιλογής είναι οι εξής:
Ÿ Η προεπιλογή του υποψηφίου μέσω άμεσης ψηφοφορίας των πολιτών.
Ÿ Η ψηφοφορία από προκαθορισμένους πολίτες, μετά από ενδελεχή και ολοήμερη προφορική εξέταση όλων των υποψηφίων ως προς την αντιμετώπιση των δημοτικών θεμάτων (Διαδικασία του Αμαρουσίου).
Ÿ Οι σφυγμομετρήσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και οι τρεις παραπάνω μορφές έχουν ασύγκριτα καλύτερα αποτελέσματα από τα της επιλογής μέσω των πελατειακών σχέσεων.
Υποστηρίζω, όμως, ότι εμπεριέχουν ελαττώματα, τα οποία πιθανότατα θα εμφανίσουν στρεβλωμένα πολιτικά αποτελέσματα.
Πιο συγκεκριμένα - Η πρώτη μορφή επιλογής πιθανώς να έχει ως αποτέλεσμα, στην προσπάθεια για την προσωπική επικράτηση ενός από τους περισσότερους υποψηφίους, να δημιουργηθούν προσωπικά και όχι μόνον χάσματα μεταξύ τους, τα οποία δεν μπορούν να καλυφθούν έτσι, ώστε στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές να χάνονται κρίσιμοι ψήφοι για την επικράτηση του επιλεγέντος υποψηφίου.
- Η δεύτερη μορφή επιλογής, αποτέλεσμα πανεπιστημιακής Αμερικάνικης έρευνας, εφαρμόσθηκε πειραματικά για την επιλογή του υποψηφίου δημάρχου Αμαρουσίου του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2006. Πέραν του αυτονόητου ότι όποιος ξέρει να μιλάει και να απαντάει καλύτερα δεν είναι και ο πιο κατάλληλος για δήμαρχος, το ΠΑ.ΣΟ.Κ, με τον υποψήφιο που επέλεξε, ¨έχασε¨ το Δήμο Αμαρουσίου για πρώτη φορά μετά από είκοσι οκτώ (28) χρόνια (1978-2006)!!!!
- Η τρίτη μορφή επιλογής κρίνεται ως εντελώς απολιτίκ. Πρόκειται για προέκταση της δικτατορίας των Μ.Μ.Ε. και των εταιριών σφυγμομετρήσεων που τα ίδια κατέχουν, ή- εν πάση περιπτώσει - πληρώνουν και καθοδηγούν, ως προς το επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Κριτήρια Επιλογής
Θεωρώ ότι, η υποκειμενικότητα υποχωρεί μόνον όπου υπάρχουν (κατά το δυνατόν) αντικειμενικοποιημένα, εκ των προτέρων γνωστά κριτήρια, με προκαθορισμένο το βαθμό βαρύτητας του καθενός, για την επιλογή των υποψηφίων.
Προτείνω τα παρακάτω κριτήρια με τον, κατά τη γνώμη μου, βαθμό βαρύτητας του καθενός :
Ÿ Το κριτήριο της εντιμότητας.
Δυστυχώς, φτάσαμε στο σημείο το αυτονόητο να το θεωρούμε ζητούμενο!!! Αποδεικνύεται με το οικογενειακό ΠΟΘΕΝ έσχες. Βαθμός βαρύτητας εκατό τοις εκατό (100%). Αυτό σημαίνει ότι εάν ο υποψήφιος δεν εκπληρώνει πλήρως και απολύτως το συγκεκριμένο κριτήριο, δεν προχωρεί · απορρίπτεται.
Ÿ Το κριτήριο του ήθους. Αυτό σημαίνει κοινωνική αποδοχή, λόγω συμπεριφοράς και κοινωνικής παράστασης. Δηλαδή, χωρίς να έχει ο υποψήφιος προβλήματα με το κριτήριο της εντιμότητας, το ήθος του δεν ταιριάζει στην τοπική κοινωνία. Βαθμός βαρύτητας εκατό τοις εκατό (100%). Η διερεύνηση του κριτηρίου εμπεριέχει μεγάλη δυσκολία, λόγω έλλειψης ενημέρωσης των πολιτών και χρείας επαρκών αποδείξεων (ή ισχυρών ενδείξεων).
Ÿ Επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση. Το κριτήριο είναι σαφές και ο βαθμός βαρύτητας του ανέρχεται στο δέκα τοις εκατό (10%).
Ÿ Η πολιτική πορεία, το πολιτικό ήθος και η κομματική αφοσίωση. Αυτό σημαίνει : αν ο υποψήφιος ανήκει στον προοδευτικό χώρο, αν σέβεται την Πολιτική, και από πότε βρίσκεσαι στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Σέβομαι την Πολιτική σημαίνει, αν έχω (εγγράφως) δηλώσει ότι θα σεβαστώ διαδικασίες και δεν τις σέβομαι· αν, διαγραμμένος όντας, υποβάλω πάλι υποψηφιότητα· αν έχω, ως προς τα αιτούμενά μου, αποκηρύξει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., όταν το αποτέλεσμα δεν είναι προς το συμφέρον μου. Ο βαθμός βαρύτητας του κριτηρίου ανέρχεται στο ποσοστό του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%).
Ÿ Η ικανότητα διοίκησης. Δεν είναι δυνατόν να μην έχεις διοικήσει ούτε …….. περίπτερο και να θέλεις να εκλεγείς δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος, περιφερειάρχης κ.λ.π. Η διοίκηση μιας ομάδας σε οποιαδήποτε δουλειά, αποτελεί ισχυρό τεκμήριο, ότι μπορείς να τα καταφέρεις. Ο βαθμός βαρύτητας του κριτηρίου είναι μεγάλος και ανέρχεται στο είκοσι πέντε τοις εκατό (25%).
Ÿ Τέλος, απαραίτητη προϋπόθεση, με βαθμό βαρύτητας σαράντα τοις εκατό (40%), είναι η εκλογιμότητα· ειδικά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η υποστήριξη των άλλων (προοδευτικών ή/και μη ενταγμένων) δυνάμεων στο δεύτερο γύρο. Ο βαθμός βαρύτητας υπογραμμίζει ότι μπορεί να είσαι ¨καλός και χρυσός¨, αν όμως δεν είσαι εκλόγιμος, δε συζητείσαι!!!!
3. Διαδικασία επιλογής
Η διαδικασία επιλογής πρέπει να έχει στόχο τη συμμετοχή της κομματικής βάσης, καθώς και την αποτελεσματικότητα και ευελιξία του ανώτερου κομματικού Οργάνου το οποίο θα λάβει τη σχετική απόφαση.
Προτείνεται: Ÿ Πρόταση της Σ.Ε., η οποία θα εκφράζει τη Γεν. Συνέλευση των μελών, και θα χρησιμοποιεί ως βάση τα παραπάνω κριτήρια.
Ÿ Απόφαση επί της προτάσεως Οργάνου, που θα αποτελείται από τα μέλη της Νομ. Επιτροπής και τους Βουλευτές του Νομού, για την ομόθυμη υποστήριξη του επιλεγέντος υποψηφίου και για άμεση πρόταση διαγραφής καθενός μέλους (πολλώ μάλλον στελέχους) που τυχόν είναι ¨ανεξάρτητος¨ υποψήφιος, ως επικεφαλής ή ως μέλος συνδυασμού.
Για τους νυν δημάρχους ισχύει το ποδοσφαιρικό αξίωμα : ¨Ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει¨, δηλαδή, κάθε επιτυχημένο δήμαρχος είναι εκ νέου υποψήφιος.