Κώστας Καραγκούνης Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας
Αικατερίνη Αρώνη-Τσίχλη Καθηγήτρια Νεότερης Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου
Πέτρος Τατούλης Περιφερειάρχης Πελοποννήσου
Κώστας Καρκανιάς Πρόεδρος του Ελληνοβρετανικού Κολλεγίου
Την συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος της ΝΕΤ Βάσω Μπαταργιά
Λίγα λόγια για την έκδοση
Πρόκειται για την εξέταση της εκλογής του Χαρίλαου Τρικούπη ως βουλευτή Βάλτου, τον Μάρτιο του 1896 και την πλήρη ένταξή της στο πολιτικό πλαίσιο της οικείας περιόδου. Το κυρίως ερευνητικό ερώτημα που τίθεται στο βιβλίο αφορά το πώς, μία αυτόβουλη κίνηση εκλογής θα μπορούσε να καταστεί εκκολαπτήριο γενικότερων πολιτικών εξελίξεων. Ως πηγές για την κάλυψη του ερευνητικού ζητούμενου, χρησιμοποιήθηκαν ένας εκτεταμένος αριθμός άρθρων εφημερίδων της εποχής αλλά και σχετικές μελέτες. Άκρως ενδιαφέρουσα εξάλλου είναι η παρουσίαση στο βιβλίο αδημοσίευτου υλικού από τα αρχεία του Foreign Office, αναφορικά με τις προθέσεις του Μεσολογγίτη πρωθυπουργού μετά την εκλογική του ήττα το 1895 και την αναχώρηση του για το εξωτερικό. Το ίδιο το γεγονός της εκλογής Τρικούπη, πυροδοτείται με τον θάνατο του βουλευτή Βάλτου Βλάσιου Βαλτινού και την αυτόβουλη ανακήρυξη της υποψηφιότητας του Τρικούπη, ο οποίος εν τω μεταξύ έχει εκμυστηρευθεί σε στενό ιδιωτικό κύκλο την πρόθεση άμεσης επιστροφής του στην ελληνική πολιτική σκηνή. Οι ξεκάθαρες προθέσεις του πρώην πρωθυπουργού και η αυθόρμητη πρωτοβουλία των Βαλτινών να θέσουν εν αγνοία του, την υποψηφιότητά του, χρονικά τουλάχιστον κινούνται παράλληλα, χωρίς ωστόσο να τέμνονται. Ουσιαστικά όμως εξυπηρετούν τον ίδιο ακριβώς σκοπό. Μία πολιτική επάνοδο, που είχε προφανή ανάγκη η ασθμαίνουσα ελληνική πολιτική ζωή. Μέσα από μία ιδιότυπη προεκλογική περίοδο με τον υποψήφιο Τρικούπη απόντα και δύο ακόμα συνυποψηφίους, ο Μεσολογγίτης πολιτικός θριάμβευσε στις εκλογές που διεξήχθησαν στους τέσσερις δήμους της επαρχίας Βάλτου, στις 17 Μαρτίου 1896. Ταυτόχρονα, ολοκληρωνόταν η κίνηση του εκκρεμούς της εκλογικής του επανόδου, η οποία είχε ενεργοποιηθεί ήδη από τον Μάιο του 1895. Οι εκλογείς της επαρχίας Βάλτου ήταν αυτοί που ανέλαβαν να υποστούν τις οδύνες του εκλογικού αυτού τοκετού, βαπτίζοντας τον πρώην πρωθυπουργό βουλευτή τους. Για παραπάνω από ένα μήνα, ο Βάλτος βρίσκονταν -για πρώτη φορά στην ιστορία του- στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Οι Βαλτινοί ανάδοχοι και της υποψηφιότητας -όχι απαραίτητα και παραδοσιακοί πολιτικοί φίλοι του υποψηφίου- ανέλαβαν με απόλυτο σεβασμό στην προσωπικότητα του απόντος Τρικούπη, να επανορθώσουν την αρνητική ετυμηγορία των εθνικών εκλογών. Τον πρώτο πλέον λόγο, είχε ο ίδιος ο Τρικούπης. Όμως στις 31 Μαρτίου, λίγες μόνο ημέρες μετά την παμψηφεί εκλογή του, άφηνε την τελευταία του πνοή στις Κάννες. Η εκκρεμότητα της επικύρωσης αυτής της εκλογής από την Βουλή, λύθηκε μερικούς μήνες αργότερα όταν ανακηρύχθηκε και επίσημα βουλευτής Βάλτου. Ήταν ο τελευταίος πολιτικός τίτλος που έλαβε. Μετά θάνατον. Ως ένα ενθύμημα ίσως της μεγάλης πολιτικής του αξίας.
Σε αρκετά σημεία το βιβλίο μέσα από αποσπάσματα άρθρων του Τύπου της εποχής, εμφανίζει χαρακτηριστικά ιστορικού αφηγήματος με την παράθεση άγνωστων λεπτομερειών και αφοπλιστικών διαπιστώσεων για τον ελληνικό πολιτικό βίο. Ο Βάλτος, τοποθετείται στην πολιτική πρωτοπορία μιας πολυτάραχης περιόδου μέσα από την προβολή των διαγενεακών χαρακτηριστικών των ίδιων των Βαλτινών. Το πλούσιο υλικό επιτρέπει την διατήρηση του κεντρικού άξονα της μελέτης, ο οποίος ωστόσο δεν είναι αποκλειστικά γραμμικός επιτρέποντας συνεχείς ερμηνευτικές αναλύσεις. Αυτές, σε αρκετά σημεία επικεντρώνουν με άμεσο όσο και κατηγορηματικό τρόπο στις ποικίλες σχηματοποιήσεις του ελληνικού πολιτικού συστήματος της περιόδου, χωρίς να εμποδίζουν την ανάδειξη των πλεονεκτημάτων του ρέοντα λόγου. Η αίσθηση που αποκομίζει κανείς με την ολοκλήρωση της ιστορικής αυτής μελέτης είναι ότι η πολιτική δεν διέπεται από σταθερούς νόμους αλλά υπάγεται κατεξοχήν στην κυριαρχία του απρόβλεπτου.