Της Ολγας Σελλα
Δεν ήταν ακριβώς βιβλιοπαρουσίαση εκείνη που φιλοξενήθηκε
στο Ιωνικό Κέντρο, στην Πλάκα, την περασμένη Παρασκευή. Ούτε ακριβώς μνημόσυνο.
Παρότι η αφορμή ήταν μία έκδοση και μια δεκάχρονη απουσία. Η δίτομη έκδοση
μερικών από τα πολλά κείμενα που έγραψε στις αθηναϊκές εφημερίδες ένας άνθρωπος
που δίδαξε πολλούς, συνομίλησε με ακόμη περισσότερους και λείπει ήδη δέκα
χρόνια. Ο δημοσιογράφος Δήμος Μαυρομμάτης.
Η αίθουσα του Ιωνικού Κέντρου αποδείχτηκε –στ’ αλήθεια– πολύ
μικρή. Εφτασαν εκεί όσοι ήθελαν να τιμήσουν και να ξαναθυμηθούν τις διαδρομές
της νιότης τους, τον τρόπο που κάποτε συνομιλούσαν, επιχειρηματολογούσαν και
μάθαιναν οι άνθρωποι. Ισως όχι όλοι, αλλά κάποιοι ανήσυχοι και δημιουργικοί,
που όχι τυχαία ανήκαν στις πιο φωτεινές στιγμές της ελληνικής αριστεράς και
προσπάθησαν να κερδίσουν τη «χαμένη άνοιξη» της δεκαετίας του ’60.
Ένα μικρό πλήθος ήταν και το πάνελ των ομιλητών. Στέφανος
Στεφάνου, Δημήτρης Μαρωνίτης, Κώστας Τσουράκης, Νίκος Αντωνάτος, Διονύσης
Καψάλης, Παντελής Μπουκάλας. Όλοι ήθελαν να πουν πώς συμπορεύτηκαν με τον Δήμο
Μαυρομμάτη. Και όλοι, από τον γηραιότερο μέχρι τον νεότερο, αναφέρθηκαν στις
οφειλές τους προς τον απόντα Δήμο. Οφειλές όχι υλικές.
Ηθικές μόνο, και
πνευματικές. Εκείνες που χρωστάμε όλοι σε όσους μας άνοιξαν δρόμους, σε όσους
μας έδειξαν κατευθύνσεις, σε όσους μας ενέπνευσαν οράματα. Και όλοι μαζί
συμπλήρωσαν το παζλ όχι μόνο του Δήμου Μαυρομμάτη αλλά και μιας ολόκληρης εποχής.
Που, ενώ όλοι υπηρέτησαν και υπηρετούν ακόμη το έντυπο και τον γραπτό λόγο, η
προφορική επαφή, η γλώσσα και οι λέξεις ήταν και είναι το μέλημά τους. Είναι η
προίκα εκείνης της γενιάς, που είχε κάνει τρόπο ζωής την ανταλλαγή της άποψης,
το επιχείρημα, την παθιασμένη αλλά όχι τη βίαιη, απόλυτη και μισαλλόδοξη υπεράσπιση
επιλογών και απόψεων.
Στη συζήτηση «κλήθηκαν» και άλλοι απόντες, συνοδοιπόροι του
Δήμου Μαυρομμάτη, που συνδιαμόρφωσαν την εποχή τους και δημιούργησαν σε
δύσκολες συνθήκες. Ο Αντώνης Καρκαγιάννης και ο Αγγελος Ελεφάντης ήταν επίσης
«παρόντες» στη μεγάλη παρέα της περασμένης Παρασκευής. Αλλά και τα πολιτικά
περιοδικά που γεννήθηκαν με την πτώση της δικτατορίας και επιχείρησαν να
υπηρετήσουν τη γνώση και τον πλουραλισμό, κλείνοντας ερμητικά την πόρτα σε ό,τι
επικρατεί όλο και περισσότερο γύρω μας τα τελευταία χρόνια: τον λαϊκισμό, το
κλισέ και την ευκολία.
«Πολιτική και
πολιτισμός» έχουν τίτλο οι δύο τόμοι που συγκεντρώνουν μερικά από τα
κείμενα του Δήμου Μαυρομμάτη, και οι ομιλητές της βραδιάς αναφέρθηκαν, πολλές
φορές, στον πολιτισμό της πολιτικής μιας εποχής που είναι ήδη πολύ μακρινή.
Κάνοντας γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, τη μελαγχολία για τη φτώχεια του σημερινού
τοπίου ακόμη πιο μεγάλη.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"