Γράφει ο Βασίλης Πάικος
Δημοσιογράφος
Μπορείτε ν' αλλάζετε κυβέρνηση, δεν μπορείτε ν' αλλάζετε πολιτική. Έτσι μας λένε, με δικά τους λόγια, διάφοροι «θεσμικοί» Ευρωπαίοι. Μας κουνάν, κιόλας το δάχτυλο, ότι με τα καμώματά μας, με την επιμονή μας να προτείνουμε άλλους δρόμους, βάζουμε φωτιά στο κοινό μας σπίτι. Εμ βέβαια, δεν φτάνει που μας αφήνουν ν' αλλάζουμε κυβέρνηση, εννοούμε ντε και καλά ν' αλλάξουμε και πολιτική. Πού ξανακούστηκε;
Με τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έθεσε αυτό ακριβώς το ζήτημα. Κι έδωσε τη δική του απάντηση. Δηλώνοντας με απόλυτη κατηγορηματικότητα ότι, ναι, η Ελλάδα δικαιούται, στ' όνομα του λαού της, ν' αλλάξει πολιτική. Και θα το κάνει. Γιατί αυτό ακριβώς είναι η Δημοκρατία. Και αλίμονο αν η Ευρώπη δεν μπορεί να το αντέξει. Η Ευρώπη, της οποίας κεντρικός ιδρυτικός πυλώνας υπήρξε η Δημοκρατία. Ε, λοιπόν, όποιος αισθάνεται Ευρωπαίος πολίτης, όποιος δηλώνει ευρωπαϊστής, όποιος θέλει και αγωνίζεται για όλο και περισσότερη Ευρώπη, πολλά μπορεί να δεχτεί για χάρη του ευρωπαϊκού οράματος. Όχι όμως, επ' ουδενί, τον ευτελισμό της Δημοκρατίας.
Τους θεσμούς και τους κανόνες της Ένωσης επικαλούνται εκείνοι που επιχειρούν να βάλουν φρένο στο μεταρρυθμιστικό σχέδιο της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Στο πραγματικά, στο αυθεντικά μεταρρυθμιστικό σχέδιο. Κι όχι έτσι όπως το εννοούν εκείνοι που έως τώρα γνωρίσαμε. Αυτοί που μιλώντας για μεταρρυθμίσεις εννοούσαν τις περικοπές μισθών και συντάξεων, τις απολύσεις, τον περιορισμό των κάθε λογής δικαιωμάτων, το ξεπούλημα όσο - όσο της δημόσιας περιουσίας, τον εξανδραποδισμό της κοινωνίας.
Τους θεσμούς και τους κανόνες της Ένωσης επικαλούνται, λοιπόν, τους οποίους όμως έχουν από χρόνια φροντίσει να «νομοθετήσουν» με το κύρος ενός οιονεί ευρωπαϊκού συνταγματικού πλαισίου. Ενός πλαισίου που, από την εισαγωγή του κιόλας, έγινε φανερό ότι επιχειρεί να περιβάλει με συνταγματικού χαρακτήρα δεσμεύσεις τις νεοφιλελεύθερες επιλογές. Λησμονούν παρ' όλ' αυτά, ή προσποιούνται πως λησμονούν, ότι, εκτός από το «γράμμα», υπάρχει και το «πνεύμα» αυτού του πλαισίου, αυτών των θεσμών και των κανόνων. Και ότι, σύμφωνα μ' αυτό το πνεύμα, τίποτα, απολύτως τίποτα δεν μπορεί να τεθεί υπεράνω της Δημοκρατίας. Και των δικών της κυρίαρχων δικαιωμάτων...
Αντέχει η Ευρώπη τη Δημοκρατία;
Εκεί παίζεται το στοίχημα σήμερα. Σήμερα οπότε δοκιμάζεται αν η Ευρώπη μπορεί να χωρέσει, αν μπορεί να αντέξει τη Δημοκρατία, όχι απλώς στο τυπικό τελετουργικό της, ή στο στενό και μίζερο «γράμμα» της αλλά στο ευρύ «πνεύμα» της. Αν μπορεί να ενσωματώσει και να «αφομοιώσει» χώρες και λαούς που δοκιμάζουν άλλους δρόμους. Αν μπορεί εν τέλει ν' αντέξει ακόμη και χώρες με αριστερές κυβερνήσεις. Χώρες που -άκου να δεις...- λογαριάζουν στο μέτρημα τους ανθρώπους πριν και πάνω από τις αγορές. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει και να συνεπάγεται. Αν δεν το μπορεί, τότε για ποια Ευρώπη μιλάμε;
Γιατί εν τέλει περί αυτού πρόκειται. Όταν η Γερμανία εννοεί να μην επιτρέψει να ραγίσει κατ' ελάχιστον το οικοδόμημα της «γερμανικής Ευρώπης», για την ιδεολογική προπάντων, παρά για την οικονομική της επικυριαρχία πασχίζει. Για την αποτροπή της οποιασδήποτε ρωγμής στο δεδομένο νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα μάχεται. Βρίσκοντας μάλιστα πρόθυμους συμμάχους στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Εκείνους, τους σημερινούς Ευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες ηγέτες, οι οποίοι από χρόνια έχουν στην εντέλεια αποκοπεί από τις πολιτικές τους ρίζες. Τους τύπου Σουλτς και Γκάμπριελ σοσιαλδημοκράτες, τους την παραμικρή σχέση έχοντες με τους τύπου Μπραντ, Μιτεράν, Πάλμε οραματιστές. Τους σημερινούς ευρωσοσιαλιστές, τους από χρόνια ενδεδυμένους το ρόλο του παρακολουθήματος της ευρωδεξιάς. Στην πιο σκληρή μάλιστα, στην πιο απεχθή της εκδοχή. Τους συμπαρατασσόμενους σήμερα με τη γερμανική επιθετικότητα, με στόχο μια χώρα κι έναν λαό, ο οποίος το μόνο που ζητεί είναι να τον αφήσουν ν' αναπνεύσει. Έτσι για να πιστοποιηθεί, για μια ακόμη φορά, η ιδεολογική και η πολιτική παρακμή, η στρατηγική αφασία της σύγχρονης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.
Δεν ξέρω αν η Ευρώπη σήμερα αισθάνεται ότι μπορεί να αντέξει μια κάθετη, μια οριστική ρήξη. Για πρώτη φορά από ιδρύσεως της Ένωσης. Να εξωθήσει μάλιστα τα πράγματα προς αυτήν. Να την αντέξει προπάντων πολιτικά και όχι τόσο οικονομικά. Κι αν αντιλαμβάνεται πως κάτι τέτοιο θα σημάνει, ίσως, την αρχή του τέλους.
Εκείνο που ξέρω, εκείνο που όλοι βλέπουμε είναι ότι με πρωτοβουλία της Ελλάδας διεκδικείται σήμερα η επιστροφή της πολιτικής στην Ευρώπη, με πρώτο ζητούμενο τη Δημοκρατία, στην αυθεντική της διάσταση. Της πολιτικής που, εδώ και κάτι χρόνια, έχει στην εντέλεια εκχωρήσει τα δικαιώματά της στις αγορές. Σε βάρος και προς καταφανή ζημία των λαών της...
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Η Αυγή"