Γράφει ο Χρήστος Κ. Χαλαζιάς
Εκπομπή ¨ΕΠΤΑ¨ στην ΕΡΤ1, της
6/7/2019, σημείο 45:30 :
Σχόλιο δημοσιογράφου : ¨… το
να μπαίνει ένα παιδί με τρία και τέσσερα σε πανεπιστημιακή σχολή δεν ξέρω αν ενισχύει
την προσπάθεια στην παιδεία και στο εκπαιδευτικό σύστημά μας … ¨
Απάντηση/σχολιασμός συναδέλφου
του : ¨… δεν κάνω αντιπαράθεση αλλά το
θέμα είναι να δίνονται οι ευκαιρίες σε όλους και αν κάποιος μπορέσει να
ανταπεξέλθει ας προχωρήσει … ¨
Η τελευταία φράση συνοψίζει με
απλό και κατανοητό τρόπο την κύρια αποστολή ενός εθνικού εκπαιδευτικού
συστήματος : ίσες ευκαιρίες μάθησης για
όλους και περίσσεια μέριμνα για τους αδύνατους, τους μη έχοντες και για
αυτούς που θέλουν αλλά δεν μπορούν για διάφορους λόγους. Ακόμα και αν δεν το
θέλεις - πιθανόν να μην το γνωρίζεις - τουλάχιστον προσπάθησε.
Εγώ θα πρόσθετα (όχι απαραίτητα
συμβολικά) ότι οι πανεπιστημιακές σπουδές πρέπει να είναι υποχρεωτικές!!
To νομοσχέδιο Γαβρόγλου αποτελεί την
σημαντικότερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση των τελευταίων 37 ετών.
Η ένταξη ή αναβάθμιση των
ανώτατων ΤΕΙ σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα καθώς και η ίδρυση νέων Πανεπιστημιακών
Τμημάτων δημιουργεί νέα κίνητρα σε όλους. Τα ήδη καταξιωμένα ελληνικά ανώτατα
ιδρύματα βρίσκονται αντιμέτωπα με νέους παίκτες. Καθηγητές των ΤΕΙ βλέπουν έναν
νέο δημιουργικό ορίζοντα μπροστά τους. Και οι φοιτητές τους, καθώς δοκιμάζουν
τις δυνάμεις τους σε αναθεωρημένα προς τα πάνω προγράμματα σπουδών,
απαλλάσσονται από το στερεότυπο του δευτεροκλασάτου σπουδαστή.
Η δυνατότητα για ελεύθερη
πρόσβαση σε πανεπιστημιακά τμήματα μέσω του Απολυτηρίου, δεν λειτουργεί εις βάρος της πρόσβασης μέσω εξετάσεων. Δεν στερεί
από τον άριστο τη θέση που του αξίζει. Λειτουργεί ως έσχατη εναλλακτική, καθώς
χιλιάδες υποψήφιοι στερούνται ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων στη σωστή
προετοιμασία προς την μία και μοναδική επιλογή που τους δινόταν μέχρι πρόσφατα,
τις πανελλήνιες.
Η διάταξη της ελεύθερης πρόσβασης προσεγγίζει με τον αναλογικότερο και πιο
ρεαλιστικό τρόπο, σημαντικούς παραμέτρους που επηρεάζουν την πορεία ενός νέου
ανθρώπου. Γίνεται συνειδητή αξιοποίηση του θεσμού του επαγγελματικού
προσανατολισμού. Το λιγοστό διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα δεν αποτελεί
εμπόδιο. Η τοπική εγγύτητα γίνεται λειτουργική. Η ανάγκη για εργασία δεν
εκφυλίζει την επιθυμία για σπουδές. Για τον μαθητή η αρχή είναι το ήμισυ του
παντός. Αυξάνει την αυτοπεποίθησή του, χωρίς το ρίσκο της αποτυχίας στις
εξετάσεις. Η επιλογή του είναι μετριοπαθής και αυτοκριτική. Δεν καλείται να
μαντέψει αλλά να σταθμίσει και να επιλέξει το βέλτιστο για κείνον/η. Και οι
επιλογές του δεν έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν ακόμα μεγαλύτερο διαχωρισμό των
σχολών μεταξύ εκείνων που – ούτως ή άλλως – έχουν ή/και αποκτούν αυξημένο κύρος
και εκείνων που απαξιώνονται ακριβώς με βάση αυτές τις επιλογές.
Κάπως έτσι γίνεται η δουλειά. Πως και δεν τα σκεφτήκαμε τόσα χρόνια;
Διότι κάποιοι έχουν εμμονές!
Και επειδή είμαστε περικυκλωμένοι
από λαγούς που μας προετοιμάζουν για το ¨αυτονόητο¨, έφτασε η ώρα, όλα αυτά να ανακληθούν,
απερίσκεπτα.
Η κατάργηση της δυνατότητας
ελεύθερης πρόσβασης, η επαναφορά της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, και ο καθορισμός
ανώτατου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης προπτυχιακών ή/και μεταπτυχιακών
προγραμμάτων, είναι αποφάσεις που εμποδίζουν το εκπαιδευτικό σύστημα να
εκπληρώσει τη σημαντική αποστολή του.
Περαιτέρω, τυχόν ρύθμιση
ελάχιστης βάσης εισαγωγής και ορισμός ετήσιου αριθμού εισακτέων από τη διοίκηση
του ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος, δρα διασπαστικά στη συνοχή και την
αποτελεσματικότητα της εθνικής στρατηγικής για τη δημόσια εκπαίδευση. Είναι
ρόλοι που όχι μόνο δεν αφορούν τα κύρια καθήκοντά τους αλλά και δεν μπορούν να
φέρουν εις πέρας οι διοικήσεις των ιδρυμάτων. Σε χώρες όπως η δική μας, οι
ευθύνες και οι διαδικασίες λήψεις αποφάσεων για εθνικούς στόχους δεν
κατακερματίζονται.
Ενδιαφέρει τους πανεπιστημιακούς
σε πόσους φοιτητές διδάσκουν, όταν οι πόροι είναι εξασφαλισμένοι;
Γνωρίζετε κάποιον εκπαιδευτικό
που απαιτεί να διδάσκει μόνο σε άριστους φοιτητές;
Και πως ορίζεται αντικειμενικά η
βάση εισαγωγής και η διάρκεια σπουδών;
Από πότε η εκπαίδευση και η
μόρφωση έχουν αποκτήσει συγκεκριμένο και ενιαίο βηματισμό για όλους;
Οι στρεβλώσεις και οι διακρίσεις στο σύστημα ίσων ευκαιριών, για την εισαγωγή
και φοίτηση, προκαλούνται από τους ¨κόφτες¨ και την ενιαία και μονοπολική
αντιμετώπιση.
Ανακοινώνονται τα αποτελέσματα
και έχεις γράψει κάτω από τη βάση εισαγωγής. Γνωρίζεις αρκετά νωρίς ότι
¨κόβεσαι¨. Δεν έχεις δυνατότητα ούτε μηχανογραφικό να συμπληρώσεις. Πως περνάς
το υπόλοιπο καλοκαίρι; Ίσως το ομορφότερο καλοκαίρι της ζωής σου;
Τελικά στη χώρα μας, η ελπίδα πεθαίνει … πρώτη ;
Ανέκαθεν μπερδεύουμε και
εξισώνουμε τον τρόπο πρόσβασης με τη διαδρομή εντός του πανεπιστημίου
και την αναζήτηση εργασίας. Δεν λέμε πάντα ; αφού μπήκες, θα βγεις! Έχουμε
ρίξει ασύμμετρα όλη την προσοχή μας στο σύστημα πρόσβασης, αδιαφορώντας για τα
υπόλοιπα στάδια.
Η Πολιτεία έχει χρέος να
προσκαλεί και να εντάσσει ισορροπημένα στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης όσο το
δυνατόν περισσότερο νέους. Το Πανεπιστήμιο δεν υπάρχει μόνο για να στηρίζει την
αγορά εργασίας. Είναι πολύ περισσότερα. Στους χώρους του χτίζεται,
διαμορφώνεται και καλλιεργείται η κοινωνία του μέλλοντος. Και όσους
περισσότερους αντέχεις να είναι παρών, άλλους τόσους αποτρέπεις να διολισθήσουν
στην παραβατικότητα, στη βία, στο ρατσισμό και στην ανέχεια.
Και κάτι τελευταίο για την
αριστεία και την κατάργηση της κλήρωσης για τη σημαία.
Συμφωνούμε όλοι ότι (η αριστεία)
δεν είναι ρετσινιά, αλλά είναι στάση ζωής. Να προσπαθείς διαρκώς να υπερβαίνεις
τον εαυτό σου, να επιδιώκεις καθημερινά να γίνεσαι καλύτερος, να δουλεύεις
σκληρά, να επιδιώκεις την αξιοκρατία, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η αρμόδια
υπουργός.
Αλλά όλα αυτά, ιδιαίτερα για
ανήλικα παιδιά, γίνεται να συμπυκνωθούν ¨αντικειμενικά¨ στους βαθμούς του
γυμνασίου και του λυκείου; Ακόμα και έτσι, οι ¨άριστοι¨ επιθυμούν να
μονοπωλούν;
Η σημαία είναι σύμβολο. Και ως
σύμβολο, ανήκει σε όλους και έτσι ενώνει. Πέραν από ανταγωνισμούς ή
συναγωνισμούς και άμιλλα. Η διαδικασία της κλήρωσης δημιουργεί σε όλους σχέσεις
σεβασμού με το ιερό σύμβολο. Και να μην
κληρωθείς, θα νιώθεις ότι είσαι εσύ ο σημαιοφόρος.
Προσοχή, ας μην επικαλούμαστε
τόσο εύκολα την αριστεία.
Όταν το κάνουμε τούτο συχνά,
συνήθως είτε κόμπλεξ έχουμε, είτε, στην πραγματικότητα, τη φθονούμε!