Γράφει ο Κώστας Κούστας
Εκπαιδευτικός ,
Περιφερειακός σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας της "Αντίστασης Πολιτών"
Κάθε χρόνο οι κάτοικοι του Μεσολογγίου, Αιτωλικού , Κεφαλόβρυσου υποφέρουν από την λειτουργία του πυρηνελαιουργείου και δικαίως διαμαρτύρονται. Η κατάσταση με το πυρηνελαιουργείο που λειτουργεί στην περιοχή της Φοινικιάς Μεσολογγίου και τις εκπομπές του, μπορεί να χαρακτηρισθεί ως τραγική για την ευρύτερη περιοχή και πέραν του Μεσολογγίου και Αιτωλικού όταν οι άνεμοι και οι καιρικές συνθήκες ευνοούν την διεύρυνση του προβλήματος. Η αποπνικτική ατμόσφαιρα ,η δυσοσμία , η δυσκολία της αναπνοής, ειδικά για τους συμπολίτες μας με αναπνευστικά προβλήματα, το χαμηλό επίπεδο ορατότητας που δημιουργείται στις περιοχές από την λειτουργία του πυρηνελαιουργείου είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της δραστηριότητας του συγκεκριμένου εργοστασίου που απασχολεί έντονα τους κατοίκους που διαμαρτύρονται έντονα στην διεύθυνση περιβάλλοντος της Π. Ενότητας Αιτωλ/νιας .
Όμως οριστική λύση δεν υπήρξε όλα τα προηγούμενα χρόνια αφού οι ελεγκτικές υπηρεσίες των Διευθύνσεων Περιβάλλοντος της ΠΔΕ εκτός των συστάσεων και προστίμων για παραβιάσεις περιβαλλοντικών όρων ελάχιστα επηρέασαν ή βελτίωσαν την υπάρχουσα κατάσταση.
Η δημοτική αρχή οφείλει να στείλει υπόμνημα στην Περιφέρεια για να ελέγξει την πιθανή παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας του πυρηνελαιουργείο να επισημάνει την δύσκολη κατάσταση που βιώνουν οι πολίτες της περιοχής να ζητήσει άμεσα λύση στο πρόβλημα.
Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις παραβίασης περιβαλλοντικών όρων στα πυρηνελαιουργεία από δεσμεύσεις στις ΜΠΕ σε συζητήσεις με ειδικούς επιστήμονες και ελέγχους είναι :
· Παραβίαση του χρόνου παραμονής του ελαιοπυρήνα ο οποίος δεν πρέπει να υπερβαίνει τις πέντε ημέρες.
- · Παραβίαση της θερμοκρασίας ξήρανσης η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 600οC
- · Παραβίαση λειτουργίας καθώς και ύπαρξη συστήματος έγχυσης υγρών και περιστολής των οσμών.
- · Τα αέρια οδηγούνται στην ατμόσφαιρα μέσω καμινάδας κατά παράβαση του αντίστοιχου περιβαλλοντικού όρου.
- · Δεν έχουν εγκατασταθεί κυκλώνες για την αποκονίωση των αερίων αποβλήτων από τους ατμολέβητες
- · Υπάρχουν έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων ανεξέλεγκτη διαρροή στραγγισμάτων και αποβλήτων από ελαιοτριβεία τα οποία μολύνουν τα χαντάκια και τους χείμαρρους της περιοχής που απορρέουν αναπόφευκτα σε ευαίσθητα οικοσυστήματα ,όπως αυτό της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου -Αιτωλικού.
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας οφείλει με έγγραφό της να ζητήσει από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» να αξιολογήσει τις υφιστάμενες μονάδες ελαιοτριβείων κα πυρηνελαιουργείων της Περιφέρειας και ιδιαίτερα της Π.Ε Αιτωλ/νιας που η παραγωγή ελαιοκάρπου-ελαιολάδου είναι στην πρώτη θέση, ώστε να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της όχλησης-ρύπανσης που δημιουργείται από τον κύκλο εργασιών τους.
Η λειτουργία των πυρηνελαιουργείων είναι απαραίτητη στην αλυσίδα της παραγωγής του ελαιολάδου και ιδιαίτερα τα διφασικά ελαιοτριβεία θα κλείσουν αν σταματήσει η λειτουργία τους. Κατά τη γνώμη μας το Περιφερειακό συμβούλιο οφείλει να αποφασίσει τα εξής :
1. Συστηματικούς και συνεχείς ελέγχους για την αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των πυρηνελαιουργείων και στην επιβολή αυστηρών ποινών εφόσον παραβιάζουν τους περιβαλλοντικούς όρους. Είναι απαραίτητη η ενίσχυση των υπηρεσιών περιβάλλοντος και ανάπτυξης και στις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλ/νιας – Αχαϊας -Ηλείας.
2. Να ζητήσουμε έλεγχο από επιθεωρητές περιβάλλοντος ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει εκπομπές πολυκυκλικών υδρογονανθράκων, να διεκδικήσουμε να «κλείσουν» όλα τα νομοθετικά κενά στην λειτουργία τους, διότι δεν υπάρχουν για όλες τις εκπομπές όρια εκπομπής επικινδυνότητας των ρύπων.
3. Σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο η κυβέρνηση να δημιουργήσει ένα ειδικό περιβαλλοντικό – αναπτυξιακό πρόγραμμα με χρηματοδότηση από ΠΔΕ ή από κονδύλια της Ε.Ε ,όπως έγινε και σε
Ιταλία στην περιοχή της Τοσκάνης ,αλλά και στην Ισπανία σε παραγωγικές περιοχές της . Είναι απαραίτητο να χρηματοδοτηθεί η εγκατάσταση τεχνολογίας (ειδικών κυκλώνων) σε κάθε ξηραντήριο αλλά εάν χρειαστεί ακόμα και η μετεγκατάσταση των πυρηνελαιουργείων. Ανάλογη τεχνολογία έχει χρησιμοποιηθεί και εγκατασταθεί στα εργοστάσια που παράγουν ιχθυοτροφές .
Αυτή είναι κατά τη γνώμη μας οριστική λύση διότι ακόμη και αν τηρηθούν αυστηρά όλοι οι περιβαλλοντικοί όροι θα εξακολουθήσει να υπάρχει κάποιο πρόβλημα, όχι φυσικά στην ένταση και την έκταση που υπάρχει σήμερα. Επίσης, είναι επιτακτική η ανάγκη να τεθούν πρόσθετοι περιβαλλοντικοί όροι σε Πυρηνελαιουργία και ελαιοτριβεία από την Διεύθυνση περιβάλλοντος της αδειοδοτούσας αρχής! Όπως,
· Καθορισμός ανώτατου ορίου εκπομπής αρωματικών πολυκυκλικών υδρογονανθράκων (PAHs) στις καμινάδες, των πυρηνελαιουργείων και όχι στην ατμόσφαιρα, διότι εκεί συμβάλλουν και άλλες πηγές και δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός τους.
· Καθορισμός ανώτατου ορίου εκπομπής ολικού οργανικού άνθρακα (TOC) από τις καμινάδες των πυρηνελαιουργείων.
· Η θερμοκρασία του αέρα ξήρανσης στην είσοδο των ξηραντηρίων να μην υπερβαίνει τους 4000c. Το όριο αυτό των 4000c έχει υποδειχθεί από την μελέτη του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, λόγω του πολυμερισμού σακχάρων σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 4000c κατά την διαδικασία ξήρανσης και την έκλυση στην αέρια φάση πολυκυκλικών υδρογονανθράκων και τελικά μέσω της εκπομπής αερίων στην ατμόσφαιρα.
- · Η υγρασία του παραγόμενου ελαιοπυρήνα στα διφασικά ελαιοτριβεία να μην υπερβαίνει το 65-67%. Ο έλεγχος να γίνεται στα πυρηνελαιουργεία με ευθύνη των πυρηνελαιουργών. Σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου να προβλεφθούν κυρώσεις στα ελαιοτριβεία που παράγουν πυρήνα με υγρασία μεγαλύτερη του 67% και στους πυρηνελαιουργούς που την αποδέχονται.
- · Να υπάρξει χρονικός προσδιορισμός παραμονής διφασικού ελαιοπυρήνα προς ξήρανση στα πυρηνελαιουργεία, καθώς και προσδιορισμός των φυσικοχημικών παραμέτρων του, οι οποίες στην συνέχεια θα ενσωματωθούν στην περιβαλλοντική αδειοδότηση.
- · Υποχρέωση διενέργειας μετρήσεων από όλους τους πυρηνελαιουργούς, ακόμα και από αυτούς που έχουν Πρόσθετη Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και δεν προβλέπεται αυτή η ενέργεια στην ΥΑ 17131/2013 (ΦΕΚ 2939Β/2013). Οι μετρήσεις να περιλαμβάνουν: α) σωματίδια, β) Δείκτη αιθάλης κατά REINGELMANN γ) Πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAHs).
- · Ορισμός περιόδου λειτουργίας πυρηνελαιουργείων σε ημέρες το μέγιστο 140 ημέρες, από την ημερομηνία έναρξης με βάση την μέγιστη ελαιοπαραγωγή που σημειώνεται ετήσια αλλά και την συνολική δυναμικότητα των πυρηνελαιουργείων, η περίοδος λειτουργίας τους, αλλά και ημερών από την ημερομηνία έναρξής τους, ώστε να είναι υπέρ αρκετός ο χρόνος για την επεξεργασία του ελαιοπυρήνα που παράγεται .
- · Υποχρέωση ελαιοτριβέων να δηλώνουν κάθε χρόνο στις Διευθύνσεις Ανάπτυξης, Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων, με την λήξη της ελαιοκομικής περιόδου, την συνολικά παραχθείσα ποσότητα ελαιολάδου και ελαιοπυρήνα. Να προβλεφθούν κυρώσεις σε περίπτωση μη προσκόμισης στοιχείων.
- · Απαγόρευση κατασκευής νέων δεξαμενών αποθήκευσης ελαιοπυρήνα και αύξησης της δυναμικότητας των πυρηνελαιουργείων της Π.Ε. Αιτωλ/νιας, αφού με την παρούσα λειτουργία τους υπάρχουν εκπομπές στην ατμόσφαιρα που επιδρούν στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον και για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί μέχρι την λειτουργία κατάλληλης αντιρυπαντικής τεχνολογίας.
- · Πρόβλεψη κυρώσεων για όλα τα ανωτέρω.
- · Αναζήτηση χρηματοδότησης για την εγκατάσταση σταθμού παρακολούθησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης ενταγμένου στο δίκτυο ΕΔΠΑΡ για την περιοχή του Δήμου Μεσολογγίου αλλά και όπου υπάρχουν ενεργά πυρηνελουργεία..
Έτσι θα δοθεί λύση για την υπεράσπιση της υγείας των κατοίκων και του περιβάλλοντος.