Η Ελευσίνα θα είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021 μαζί με τo Νόβι Σαντ της Σερβίας και την Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Η ανακοίνωση έγινε το μεσημέρι της Παρασκευής στο υπουργείο Πολιτισμού. Οι ελληνικές πόλεις που είχαν προκριθεί ήταν η Ελευσίνα, η Καλαμάτα και η Ρόδος, ενώ στην αρχική φάση συμμετείχε και το Μεσολόγγι.
«Το 2021, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για τέταρτη φορά μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006» δήλωσε ο Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος αρμόδιος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό.
Συγχαίροντας την Ελευσίνα για την «επιτυχία» της, ανέφερε επίσης πως ο τίτλος αυτός αποτελεί ευκαιρία για τους επισκέπτες της Ελευσίνας από την Ευρώπη και απ’ όλο τον κόσμο «να γνωρίσουν την πόλη και τα πολιτιστικά αγαθά της» αλλά και «να εκτιμήσουν την πολιτισμική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις κοινές μας αξίες, -πράγμα που είναι σήμερα επιτακτικότερο από ποτέ».
«Όπως έχουν δείξει πολλές προηγούμενες πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, ο τίτλος μπορεί να αποφέρει σημαντικά μακροπρόθεσμα πολιτιστικά, καθώς και οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, που μπορεί να αποκομίσει πλέον και η Ελευσίνα» κατέληξε ο επίτροπος Νάβρατσις.
Σημειώνεται πως οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, ξεκίνησαν το 1985, με πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού, Μελίνας Μερκούρη.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, το αρχικό κίνητρο του θεσμού είναι πιο επίκαιρο από ποτέ: να δώσει στους Ευρωπαίους την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τον πολιτισμό κάθε χώρας, να απολαμβάνουν την κοινή ιστορία και τις κοινές αξίες τους και να αρχίσει διαπολιτισμικός διάλογος.
Με την πάροδο των ετών, οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης διευρύνθηκαν σε μέγεθος και εμβέλεια και συμβάλλουν στην πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη πολλών πόλεων και των γειτονικών τους περιφερειών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Την τριάδα των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης για το 2021 συμπληρώνουν η πόλη Τιμισοάρα στη Ρουμανία και το Νόβι Σαντ στη Σερβία, μια υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ.
Η πόλη που ανακηρύσσεται «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021» θα έχει σημαντικά οφέλη από τις διακρατικές συνεργασίες που θα προκύψουν σε πολλούς τομείς και θα αναβαθμιστεί το διεθνές προφίλ της, καθώς για έναν ολόκληρο χρόνο γίνεται το κέντρο του Πολιτισμού της Ευρώπης, η κοιτίδα του πολιτισμού.
Στις ανακηρυχθείσες πόλεις ως «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» από το 2010 και μετά απονέμεται βραβείο «προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη», ύψους 1.500.000 ευρώ, ενώ για τα έτη 2014-2020, οι Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης θα χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η κεντρική ιδέα του προγράμματος της Ελευσίνας, συνοψίζεται στην φράση «Μετάβαση στην EUphoria».
"Το όραμα του καλλιτεχνικού προγράμματος πυροδοτείται από την πρόκληση της βιωσιμότητας και τρέφεται από την πεποίθησή μας ότι η τέχνη και ο πολιτισμός είναι τα «κλειδιά» για την οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος.
Εμπνέεται από το τρίπτυχο Ευ-Μετάβαση-Ελευσίς και επιχειρεί να απαντήσει στην ερώτηση: Πώς θα ήταν μια πόλη αν η τέχνη και ο πολιτισμός βρίσκονταν στο επίκεντρο κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας;
Τόσο η Ελευσίνα όσο και η Ευρώπη, στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, καλούνται να επαναφέρουν το «ευ» στην καθημερινότητα, να επαναπροσδιορίσουν ένα μοντέλο βιωσιμότητας προκειμένου να προχωρήσουν με αισιοδοξία στο μέλλον.
Το όραμά μας συμπυκνώνεται σε ένα πρόγραμμα που συστηματοποιεί το λεξιλόγιο της μετάβασης στην EUphoria. Τροφοδοτείται από την ιστορία και τη σημασία της Ελευσίνας και χρησιμοποιεί την πόλη ως καθρέφτη που αντανακλά τα ζητήματα που απασχολούν σήμερα την Ευρώπη.
Δημιουργεί συνάψεις σε όλη την Ευρώπη με ανθρώπους που αναζητούν νέες προοπτικές, με πρωτοβουλίες που θέτουν εναλλακτικές προτάσεις για την υπέρβαση της κρίσης, με προτάσεις που κινούνται πέρα από το προφανές.
Η τέχνη και ο πολιτισμός είναι η συγκολλητική ουσία αυτών των συνάψεων. Είναι η κοινή βάση εργασίας." αναφέρεται στην κεντρική σελίδα της υποψηφιότητας της Ελευσίνας.