Προοπτικές για ένα Πράσινο (κοντινό) μέλλον

Άρθρο του Υφυπουργού Περιβάλλοντος Θάνου Μωραΐτη

στο περιοδικό Forun

Πολλά ακούγονται τελευταία για την πράσινη ανάπτυξη, την πράσινη διεθνή συμφωνία, το “new deal”, την αειφόρο ανάπτυξη. Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά για τη χώρα μας και τους πολίτες;

Καταρχήν σημαίνει ανάπτυξη της χώρας. Άρα νέες θέσεις εργασίας, βελτίωση των υποδομών και καλύτερη ποιότητα ζωής. Ο χαρακτηρισμός της ανάπτυξης ως «πράσινη» σημαίνει να λαμβάνουμε υπόψη το περιβάλλον κατά την αναπτυξιακή μας πορεία. Σημαίνει να αξιοποιούμε νέες ευκαιρίες για την πράσινη οικονομία. Σημαίνει να προωθούμε νέα επαγγέλματα σχετικά με το περιβάλλον. Και όλοι μας πλέον καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικά είναι τα παραπάνω θέματα, τώρα που η Ελλάδα αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα…
Είναι αναγκαιότητα να βάζουμε στόχους για μια πράσινη ανάπτυξη, η οποία θα ανασυγκροτήσει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο το οποίο μπορεί να κάνει τη χώρα πιο ανταγωνιστική και την οικονομία βιώσιμη. Είναι αδιαπραγμάτευτη αρχή μας ότι η προστασία του περιβάλλοντος και η οικονομική ευημερία είναι έννοιες παράλληλες και όχι αντίθετες. Η κρίση απέδειξε περίτρανα ότι τα μοντέλα ανάπτυξης του παρελθόντος έχουν αποτύχει. Η έξοδος από την κρίση σημαίνει νέες ιδέες, νέες προτάσεις, νέες λύσεις.
Το νέο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής βρίσκεται στην αιχμή της μεγάλης αυτής προσπάθειας, προωθώντας πολιτικές και μέτρα για την υλοποίηση της πράσινης ανάπτυξης στην πράξη.

Απτό παράδειγμα της πράσινης ανάπτυξης είναι και η προώθηση της ανακύκλωσης, όχι μόνο για να επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα των σκουπιδιών και των χωματερών και για να αποφύγουμε τα πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανακύκλωση αποτελεί σημαντικό τομέα της πράσινης ανάπτυξης, ώστε να αξιοποιούνται τα χρήσιμα υλικά και να ωφελείται η οικονομία τη χώρας μας. Ο τομέας της ανακύκλωσης μπορεί να παρέχει σημαντικές νέες θέσεις εργασίας, αν λάβουμε υπόψη ότι στη Γερμανία ο αριθμός των εργαζομένων στο αντικείμενο αυτό είναι εφάμιλλος με αυτούς που εργάζονται σε αυτοκινητοβιομηχανίες. Για το σκοπό αυτό προβήκαμε σε αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου, καθώς και εφαρμόζουμε άλλα μέτρα που θα έχουν ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση ενός Εθνικού Φορέα Ανακύκλωσης (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.).
Πράσινη ανάπτυξη είναι και η προστασία του φυσικού πλούτου της Ελλάδας, όπως είναι τα δάση. Για το σκοπό αυτό ψηφίσαμε ένα πιλοτικό νόμο για την προστασία των καμένων της Αττικής. Ωστόσο ο νόμος αυτός περιέχει προβλέψεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλη τη χώρα, όπως η σύνταξη του δασικού κτηματολογίου, με σκοπό την αποτελεσματική προστασία του δασικού πλούτου.
Πράσινη ανάπτυξη είναι και η προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), που θα δημιουργήσει τεχνογνωσία στο εσωτερικό, νέες θέσεις εργασίας και κυρίως θα τονώσει τις επενδύσεις ιδιωτικού και δημόσιου χαρακτήρα. Για το σκοπό αυτό ψηφίσαμε ένα νέο νόμο, για την απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων ΑΠΕ και τη μέγιστη αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.

Πράσινη ανάπτυξη είναι και η εξοικονόμηση πόρων όπως η ενέργεια που καταναλώνεται στα κτίρια. Η εξοικονόμηση ενέργειας προστατεύει το περιβάλλον αλλά και μειώνει και το κόστος τόσο των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών. Για το σκοπό αυτό προωθούμε το θεσμικό πλαίσιο για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, παρέχοντας παράλληλα επιδοτήσεις για την αναβάθμιση των παλαιών – ενεργοβόρων κτιρίων.

Πράσινη ανάπτυξη αποτελεί, ωστόσο και η τιμωρία αυτών που καταστρέφουν το περιβάλλον, καθώς και η επιβολή προστίμων. Για το σκοπό αυτό προωθούμε το θεσμικό πλαίσιο για την ουσιαστική εφαρμογή στην πράξη της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», ώστε αυτοί που ρυπαίνουν να υποχρεώνονται να αποκαθιστούν τη ζημιά στο περιβάλλον.
Τέλος προωθούμε τη δημιουργία ενός Πράσινου Ταμείου, το οποίο θα χρηματοδοτεί όλες τις δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος.

Εμείς στο νέο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) λαμβάνουμε υπόψη όλα τα δεδομένα του κοινωνικο-οικονομικού γίγνεσθαι. Παρακολουθούμε στενά τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά είμαστε ταυτόχρονα και σε συνεχή διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς. Προωθούμε πολιτικές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και παράλληλα εφαρμόζουμε μέτρα ανάπτυξης της οικονομίας και ευημερίας της κοινωνίας. Μέτρα τα οποία παράλληλα τονώνουν την τοπική οικονομία και συμβάλλουν στην αποκέντρωση.
Παράλληλα στο ΥΠΕΚΑ προωθούμε το μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό της πράσινης ανάπτυξης σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, αφού κλάδοι όπως:
ο ποιοτικός τουρισμός

τα γεωργικά προϊόντα
η καθαρή ενέργεια
οι νέες τεχνολογίες
ο πολιτισμός μας
και οι κατασκευές και μεταφορές
είναι κρίσιμοι για το μέλλον της χώρας μας και αναβαθμίζονται με την Πράσινη Ανάπτυξη.

Γίνεται φανερό πως πράσινη ανάπτυξη σημαίνει ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της χώρας, ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Είναι λοιπόν μια μοναδική ευκαιρία να ενεργοποιήσουμε το φυσικό και ανθρώπινο κεφάλαιο, που η Ελλάδα διαθέτει σε αφθονία, επενδύοντας στην παιδεία, τη γνώση, την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες.

Για αυτό το λόγο στο ΥΠΕΚΑ προωθούμε σημαντικές δράσεις σε εθνικό επίπεδο με στόχο την ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος σε μοχλό ανάπτυξης, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ορθολογική χρήση και προστασία του.
Απώτερος στόχος μας αποτελεί να κατευθύνουμε τις επενδύσεις και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, έτσι ώστε να «πρασινίζει» σταδιακά η οικονομία της Ελλάδας.

Αλλά και κάτι άλλο…

Πράσινη ανάπτυξη σημαίνει όμως και αλλαγή στο κράτος.
Να «φτιάξουμε» επιτέλους κράτος που θα λειτουργεί για τον πολίτη.
Να «τελειώνουμε» με την πελατειακή λογική, με την «μπακαλίστικη» αλλά και αδιαφανή διαχείριση των χρημάτων του ελληνικού λαού.
Θέλουμε «πράσινο» σχεδιασμό και «πράσινη» διαχείριση.
Είναι η ώρα να σταματήσει να υπηρετείται ένα στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης και διαχείρισης αλλά και ένα κράτος που στέκονταν διαχρονικά τροχοπέδη στα όνειρα και τις ζωές των πολιτών.