Γράφει η Ειρήνη Σωτηρίου
Δημοσιογράφος, Διοικητικό Στέλεχος, Διεθνολόγος, Μεταπτυχιακό δίπλωμα σε Διεθνείς Σχέσεις & Στρατηγικές Σπουδές
Σύμβολο της Ελλάδος του 21ου αιώνα και συνάμα σήμα κατατεθέν στη γιορτή των πενήντα χρόνων της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, η «Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης» επιβεβαιώνει πως κανένα έργο δεν δύναται να συμβολίσει την Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική καλύτερα από μια γέφυρα. Σαγηνευτικά όμορφη και προκλητικά αγέρωχη, η Γέφυρα συνιστά ένα σύγχρονο θαύμα με την επιβλητική της παρουσία, που έλαβε χώρα στο γύρισμα της χιλιετίας, προσδίδοντας στην πατρίδα μας «άρωμα» σύγχρονης τεχνολογίας. «Κρεμασμένη» μεταξύ ουρανού και θάλασσας, σύμφωνα με την αίσθηση απογείωσης που δημιουργεί, μαγεύει τον επισκέπτη, εμπνέοντας συναισθήματα θαυμασμού και δέους. Η «Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης» έχει προσωπικότητα, γαλατική χάρη, υψηλή αισθητική και είναι φιλική στο περιβάλλον. Κυρίαρχη είναι η αίσθηση σιγουριάς, την οποία αποπνέει η ειδική τεχνολογία, που αξιοποιήθηκε για την κατασκευή της.
«Ήταν μια Οδύσσεια, που διήρκεσε δεκαοκτώ χρόνια» σημείωσε ο Γάλλος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε, κ. Jean Paul Teyssandier, μιλώντας στην τελετή εγκαινίων της ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου και θυμήθηκε ότι το 1986 άρχισε να συζητάει σοβαρά το έργο. «Επτά εκατομμύρια ώρες δουλειάς χρειάστηκαν για την κατασκευή της και μάλιστα χωρίς εργατικά ατυχήματα» τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Άκτωρ Α.Ε, κ. Δημήτρης Καλλιτσάντσης, παρά τις πολλές υποβρύχιες και εναέριες εργασίες.
Το έργο της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου υπήρξε το όραμα του Μεσολογγίτη πολιτικού, Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος διετέλεσε επανειλημμένα πρωθυπουργός την τελευταία εικοσαετία του 19ου αιώνα. Εμπνευσμένος από ένα σχετικό δημοσίευμα του Εμίλ Μπυρνούφ, ο οποίος ήταν διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της γεφύρωσης του Στενού κατά την διάρκεια μιας αγόρευσης του στη Βουλή, στις αρχές του 1889. Όμως, έπρεπε να περάσουν εκατό ολόκληρα χρόνια για να καταστεί τεχνικά εφικτό το έργο και να δρομολογηθεί η κατασκευή του. Έτσι, στις 19 Ιουλίου 1998, ο πρώην πρωθυπουργός, κ. Κώστας Σημίτης, παρουσία του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου έθεσε τον θεμέλιο λίθο του έργου. Τα εγκαίνια της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου πραγματοποιήθηκαν την παραμονή της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων από τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, κ. Γιώργο Σουφλιά, ο οποίος κατά την διάρκεια της ομιλίας του σημείωσε : «Παραδίδεται στον ελληνικό λαό ένα έργο, το οποίο αναβαθμίζει όλη την ευρύτερη περιοχή και φέρνει τους Έλληνες πιο κοντά. Σηματοδοτεί την πρόοδο και την επιτυχία ολόκληρου του ελληνικού λαού, όλης της πατρίδας μας».
Η σπουδαιότητα της δημιουργίας της Γέφυρας έγκειται στο στρατηγικό σημείο, που βρίσκεται το στολίδι της ζεύξης Ρίου- Αντιρρίου. Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρας- Αθήνας- Θεσσαλονίκης-Ευζώνων, που συνδέει τις τρεις κυριότερες πόλεις της χώρας και αποτελεί τμήμα του αντίστοιχου ευρωπαϊκού δικτύου, συναντάται με τον δυτικό άξονα Καλαμάτα- Πάτρα- Ηγουμενίτσα (Ιόνια Οδός). Η γέφυρα θα διευκολύνει την επικοινωνία της χώρας με την Ιταλία και κατ’ επέκταση με τη Δυτική Ευρώπη, μέσω των λιμανιών της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας. Ο ρόλος της Γέφυρας θα είναι σημαντικός για την ανάπτυξη των δεσμών μεταξύ της Πάτρας, που είναι η τρίτη σε μέγεθος πόλη της χώρας και των κυρίως αγροτικών περιοχών της Δυτικής Ελλάδος.
Επιπλέον, το συγκεκριμένο έργο είναι μοναδικό στην σύλληψη και εκτέλεση του, εξαιτίας του ιδιόμορφου φυσικού περιβάλλοντος, που το «περικλείει». Βάθος θαλάσσης έως και 65 μέτρα, πυθμένας μειωμένων αντοχών, που επιζητούσε ενίσχυση, έντονη σεισμική δραστηριότητα και πιθανές τεκτονικές μετακινήσεις. Ως συνέπεια, η διάμετρος των βάθρων φθάνει τα 90 μ και είναι τα μεγαλύτερα, που κατασκευάστηκαν ως τώρα για γέφυρα. Μάλιστα, η ζεύξη, λόγω της υψηλής σεισμικότητας της περιοχής και των ισχυρών ανέμων σχεδιάστηκε να αντέχει σε πολύ μεγάλους σεισμούς, όπως εκείνον μεγέθους 7,4 της κλίμακας Ρίχτερ στις 17/08/1999 στο Ισμίτ της Τουρκίας και σε άνεμο ταχύτητας μέχρι και 256km/h. Επιπλέον, επειδή οι πυλώνες είναι στη θάλασσα, σχεδιάστηκαν να αντέχουν σε σύγκρουση πλοίου βάρους 180.000 τόνων με ταχύτητα μέχρι και 16 κόμβους. Έτσι, μια πιθανή μετατόπιση έως και δύο μέτρων μεταξύ των δύο βάθρων προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, οριζοντίως ή /και καθέτως, δεν θα δημιουργεί ουσιαστικά προβλήματα στη Γέφυρα, που εξασφαλίζει συνάμα στερεότητα και ελαστικότητα.
Στην κατάταξη των καλωδιωτών γεφυρών με βάση το άνοιγμα, η γέφυρα Tatara στην Ιαπωνία και η γέφυρα της Νορμανδίας στη Γαλλία βρίσκονται στην πρώτη και δεύτερη θέση στον κόσμο (890μ και 856 μ αντιστοίχως), ενώ στην πρώτη δεκάδα περιλαμβάνεται και η «Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου» με βασικό άνοιγμα 560μ. Η τελευταία, όμως, χάρη στους τέσσερις πυλώνες, αντί των δύο που αποτελούν την κοινή πρακτική, βρίσκεται στην πρώτη θέση στον κόσμο με κριτήριο το μεγαλύτερο σε μήκος συνολικό καλωδιωτό κατάστρωμα (2.252μ). Μάλιστα, η «Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης» είναι μεγαλύτερη από τη «Χρυσή Πύλη», τη διάσημη κρεμαστή γέφυρα Golden Gate στο Σαν Φρανσίσκο, με συνολικό μήκος καταστρώματος 1.966μ.
Η «Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης» επιγραμματικά σε αριθμούς απαρτίζεται από: τέσσερις πυλώνες, πέντε ανοίγματα, που συμπεριλαμβάνουν τρία κεντρικά των 560μ και δύο ακραία των 305μ, ύψος από τη θάλασσα 40μ, ύψος πυλώνων από την επιφάνεια της θάλασσας 159μ και βάρος πυλώνα 105.000 τόνοι. Εν τω μεταξύ, το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε σε 800 εκατομ. ευρώ. Η λειτουργία της Γέφυρας από την ανάδοχο εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε (Γαλλο-Ελληνικός Φορέας Υπερθαλάσσιας ζεύξης Ρίου- Αντιρρίου) θα τελείται μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου 2039, ενώ μετά το έργο θα παραδοθεί στο Ελληνικό Δημόσιο για την αξιοποίηση του.
Επιπλέον, κατά την τελετή απόδοσης του ονόματος Χαρίλαος Τρικούπης στη Γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου, υπήρξε η αποκάλυψη από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κάρολο Παπούλια πυραμίδας, που φέρει το πορτραίτο του σπουδαίου Μεσολογγίτη πολιτικού και τις πλάκες των διεθνών βραβείων της Γέφυρας από διεθνείς οργανισμούς, όπως την Διεθνή Ένωση Σκυροδέματος, τη Διεθνή Ένωση Γεφυροποιίας & Δομικών Έργων, καθώς και τρία αμερικάνικα. Μάλιστα, το ένα είναι από την φημισμένη Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Μηχανικών, η οποία, χάριν της Γέφυρας για πρώτη φορά απένειμε το μεγάλο βραβείο της σε ένα έργο, που δεν βρίσκεται στην Βόρεια Αμερική. Φέρει, επίσης, χαραγμένα, τα δύο χιλιάδες ονόματα αυτών που εργάστηκαν για την Γέφυρα, μηχανικοί, υπάλληλοι και εργάτες, Έλληνες και ξένοι.
Εξάλλου, «τα μεγάλα έργα είναι προϊόντα εθνικής προσπάθειας» υπογράμμισε ο κ. Κωστής Στεφανόπουλος κατά την τελετή θεμελίωσης του έργου. «Η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου δεν θα πρέπει να είναι απλώς ένα μείγμα από σκυρόδεμα και χάλυβα» είχε σημειώσει ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κατά την διάρκεια περιοδείας του στην Δυτική Ελλάδα από το Κέντρο Ενημέρωσης στο εργοτάξιο του Αντιρρίου (02/04/1999) και είχε συμπληρώσει : «Ο ελληνικός πολιτισμός, όπως και η ορθόδοξη πίστη μας διδάσκουν να χτίζουμε γέφυρες για να διαφυλάσσουμε την ενότητα μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό είναι ένα μήνυμα ζωής, ανάπτυξης, ευημερίας και πραγματικής προόδου». Πρώτος «διαβάτης» στην Γέφυρα ήταν το Απολλώνιο Φως και συνοδοιπόρος του, πρώτος λαμπαδηδρόμος πάνω στο οδόστρωμα της, υπήρξε ο άνθρωπος- ψυχή του τεχνολογικού επιτεύγματος, Γάλλος φιλέλληνας, μηχανικός, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ομώνυμης κοινοπραξίας, Jean Paul Teyssandier, που παρομοίωσε την Ολυμπιακή Φλόγα και τη Γέφυρα ως κόρες του Προμηθέα, ο οποίος έδωσε στους ανθρώπους τη φωτιά και την ελπίδα για την ζωή.
Η Γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου- σύμβολο ενότητας και αδελφοσύνης- είναι αφιερωμένη στον άνθρωπο, που πρεσβεύει ότι δεν υπάρχει χάσμα, που δεν γεφυρώνεται. Απεικονίζει μια μικρογραφία της Αιτωλοακαρνανίας, που επιζητούμε ως ένα σύγχρονο μητροπολιτικό κέντρο με ανθρώπινο πρόσωπο, που θα προδιαγράφει τροχιά προόδου. Φέρει, δε, το όνομα ενός πολιτικού, του Χαρίλαου Τρικούπη, που ήταν οραματιστής, ηγέτης με ανεξίτηλη σφραγίδα στα πολιτικά πεπραγμένα, ένα μνημειώδες κεφάλαιο για την χώρα. Η πολιτική συμπεριφορά του ας αποτελέσει πυξίδα για πολιτική δράση και το έργο του, με το υπέροχο κυανούν χρώμα που καθρεφτίζεται στα καταγάλανα νερά την νύχτα, φωτίζει τη ζωή μας και επικράτησε στο πέρασμα του χρόνου, ας οδηγεί τη σκέψη μας σε μονοπάτια ευημερίας και προκοπής.
