Η DATA RC παρακολουθεί τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Εδώ και 18 χρόνια εκδίδει την Ετήσια Έκθεση για την Οικονομία και την Αγορά Εργασίας της περιφέρειας. Από τον Ιούνιο του 2010 ξεκίνησε την έκδοση Ενημερωτικών Δελτίων στα οποία αποτυπώνεται η μηνιαία εξέλιξη της ανεργίας, πραγματοποιούνται συγκρίσεις με άλλες περιφέρειες της χώρας καθώς και με αντίστοιχα δεδομένα προηγούμενων μηνών. Στο παρόν Δελτίο αναλύεται η πορεία του ποσοστού ανεργίας το μήνα Μάιο.
Στον πίνακα 1 παρουσιάζεται το ποσοστό ανεργίας που σημειώθηκε, το Μάιο, στις περιφέρειες και στο σύνολο της χώρας καθώς και η διαχρονική εξέλιξή του. Παρατηρούμε:
• Το Μάιο του 2010, το ποσοστό ανεργίας στην Π.Δ.Ε. κυμάνθηκε στο 9,9% του εργατικού δυναμικού, διατηρήθηκε δηλαδή στα επίπεδα του Μαΐου του 2009 (10,2%), σημειώνοντας μικρή μείωση κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες. Σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Απρίλιο) σημειώθηκε μείωση του ποσοστού ανεργίας κατά 1,4 .
• Την ίδια στιγμή το ποσοστό ανεργίας σε επίπεδο χώρας σκαρφάλωσε στο 12% (από 8,5% το Μάιο του 2009).
• Η Δυτική Ελλάδα είναι η μοναδική από τις 13 περιφέρειες της χώρας που σημείωσε μείωση του ποσοστού ανεργίας σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
• Οι μεγαλύτερες αυξήσεις του ποσοστού ανεργίας σημειώθηκαν στις Περιφέρειες Κρήτης, Αν. Μακεδονίας & Θράκης και Θεσσαλίας,
• Έτσι, και το Μάιο, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας εξακολουθεί να βρίσκεται μεταξύ των περιφερειών με το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας. Ειδικότερα, όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα, βρίσκεται, μαζί με την Περιφέρεια Πελοποννήσου, στη 10η θέση της κατάταξης, όπου 9 περιφέρειες έχουν υψηλότερο ποσοστό ανεργίας και 2 χαμηλότερο.
| Μεταβολή 2010 -2009 | |||||||
| | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
| Σύνολο Ελλάδος | 9,6 | 9,2 | 7,7 | 6,6 | 8,5 | 12 | 3,5 |
| Ανατολική Μακεδονία και Θράκη | 10,5 | 11,2 | 9,8 | 8,3 | 10,3 | 15,9 | 5,6 |
| Δυτική Μακεδονία | 16,9 | 14,7 | 12,1 | 13,4 | 9,7 | 13,3 | 3,6 |
| Κεντρική Μακεδονία | 10 | 9,8 | 7,9 | 7,8 | 10 | 13,1 | 3,1 |
| Στερεά Ελλάδα | 10,6 | 9 | 7,7 | 7,2 | 11,7 | 13 | 1,3 |
| Κρήτη | 6,1 | 6,3 | 3,4 | 4,4 | 6 | 12,8 | 6,8 |
| Αττική | 8,5 | 8,8 | 7,6 | 5,3 | 8,1 | 11,9 | 3,8 |
| Ήπειρος | 10,7 | 9,5 | 8,2 | 7,3 | 8,7 | 11,3 | 2,6 |
| Θεσσαλία | 10,4 | 7,8 | 8 | 6,9 | 6,2 | 11,2 | 5,0 |
| Βόρειο Αιγαίο | 11,8 | 11,1 | 9,4 | 4,3 | 7,8 | 10,3 | 2,5 |
| Πελοπόννησος | 9,1 | 8,2 | 6,6 | 6,5 | 6,1 | 9,9 | 3,8 |
| Δυτική Ελλάδα | 13,1 | 10,4 | 9,8 | 10 | 10,2 | 9,9 | -0,3 |
| Ιόνιοι Νήσοι | 9,3 | 8,5 | 6,6 | 5,2 | 5,7 | 8,6 | 2,9 |
| Νότιο Αιγαίο | 8,8 | 9,1 | 6,4 | 3,2 | 6,6 | 8,1 | 1,5 |
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Μηνιαία Δελτία Ανεργίας) – Επεξεργασία DATARC
Στη συνέχεια παρουσιάζεται ανά μήνα η εξέλιξη του εθνικού και του περιφερειακού ποσοστού ανεργίας, τα τρία τελευταία έτη. Πριν το 2009, η ανεργία στην περιφέρεια κυμαίνεται σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από το μέσο όρο της xώρας. Το 2009 οι δύο δείκτες συγκλίνουν, ενώ από το τέλος του έτους και μέχρι σήμερα η ανεργία στην περιφέρεια κυμαίνεται σε σταθερά χαμηλότερα επίπεδα. Η πορεία του ποσοστού ανεργίας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, το 2010 παρουσιάζει πολύ σημαντικές αυξομειώσεις.
Παρά την καταγεγραμμένη οικονομική στενότητα και την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, η απασχόληση στην Δυτική Ελλάδα δείχνει να διατηρείται σε προηγούμενα επίπεδα, διατηρώντας θέσεις εργασίας και σημειώνοντας χαμηλά ποσοστά ανεργίας σε σχέση με άλλες περιφέρειες. Η εικόνα αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτή που δίνουν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, των ελευθέρων επαγγελματιών και άλλων ομάδων. Θεωρούμε ανάγκη να υπάρξει περαιτέρω διερεύνηση του μεγέθους στην περιοχή η οποία να έχει ως βάση πραγματικά στοιχεία και όχι ατομικές εκτιμήσεις. Η άποψη μας, ως DATA RC, είναι πως η πιθανότητα η περιοχή να επιδεικνύει σχετική σταθερότητα ως προς την απασχόληση είναι πολύ ισχυρή. Αυτό διότι ο περιοχή έχει εξαιρετικά υψηλό ποσοστό απασχολούμενων στον τριτογενή τομέα αλλά και στον δημόσιο τομέα.
Η Αγορά Εργασίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, μετά την αποβιομηχάνιση των δεκαετιών του 1980 και του 1990, έχει διανύσει μία περίοδο ανάκαμψης με υψηλούς ρυθμούς αύξησης της απασχόλησης κατά τη διάρκεια της οποίας απέκτησε σημαντική ευελιξία με μεγάλο ποσοστό αυτοαπασχόλησης και προσανατολισμό στο εμπόριο και την παροχή υπηρεσιών. Ένας παράγοντας που ενισχύει την ευελιξία της τοπικής αγοράς εργασίας είναι οι ισχυρές οικογενειακές δομές που παρέχουν στήριξη στα μέλη που δεν έχουν εισόδημα. Έτσι, άτομα από συγκεκριμένες ομάδες του εργατικού δυναμικού, όπως οι νέοι και οι μητέρες, εμφανίζουν ιδιαίτερη ευκολία στον να εξέρχονται από την αγορά εργασίας και να επανέρχονται αργότερα, όταν εμφανιστεί επαγγελματική ευκαιρία ή ανάγκη για να στηρίξουν το οικογενειακό εισόδημα, σε θέσεις πλήρους ή μερικής απασχόλησης, ως βοηθοί στην οικογενειακή επιχείρηση αλλά και ως αυτοαπασχολούμενοι και μισθωτοί, αυξάνοντας την απασχόληση και μειώνοντας το ποσοστό ανεργίας. (Όπως θα δούμε στη συνέχεια, η μία στις τρεις προσλήψεις του Β’ τριμήνου του 2010 αφορούσε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση.)
Η μείωση του ποσοστού ανεργίας μπορεί να οφείλεται είτε σε αύξηση της απασχόλησης είτε σε έξοδο ατόμων από την αγορά εργασίας λόγω συνταξιοδότησης αλλά και λόγω απογοήτευσης (άτομα σε παραγωγική ηλικία τα οποία όμως θεωρούν ότι υπό τις παρούσες συνθήκες οικονομικής κρίσης δεν έχει νόημα η αναζήτηση εργασίας και πλέον δεν προσπαθούν) . Σχετικά με τις ακριβείς αιτίες της μείωσης του ποσοστού ανεργίας το Μάιο, θα πρέπει να περιμένουμε τα περισσότερο αναλυτικά στοιχεία από την έρευνα τριμήνου της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Απρίλιος-Ιούνιος 2010). Ωστόσο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, η πτώση της ανεργίας (τόσο ως ποσοστό όσο και ως απόλυτος αριθμός) για το μήνα Μάιο, στη Δυτική Ελλάδα, είναι ένα γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του ΟΑΕΔ.
Συγκεκριμένα, οι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ άνεργοι μειώθηκαν το Μάιο κατά 4% (ή κατά 1.774 άτομα) και ανήλθαν στις 43.118 από 44.892 τον Απρίλιο. Η μείωση οφείλεται σε μείωση κατά 7,3% (ή 2.020 άτομα) των ανέργων με διάστημα ανεργίας (1-12 μήνες) ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι (12+ μήνες) αυξήθηκαν κατά 1,4% (ή 246 άτομα). Επίσης από στοιχεία του ΟΑΕΔ, παίρνουμε μία εικόνα για τις ροές της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα. Ειδικότερα, στο ακόλουθο γράφημα παρουσιάζεται ο αριθμός των ατόμων που εισήλθαν και εξήλθαν από την απασχόληση, στον ιδιωτικό τομέα, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας το Μάιο του 2010.
Γράφημα 1. Ισοζύγιο Ροών Μισθωτής Απασχόλησης – Ιδιωτικός τομέας – Μάιος 2010
Στο ακόλουθο γράφημα παρουσιάζεται η κατανομή των απολύσεων, αποχωρήσεων και προσλήψεων ανά νομό της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας
Ο νομός Ηλείας (ταυτόχρονα αγροτικός και τουριστικός νομός) παρουσιάζει, το Μάιο, τη μεγαλύτερη υπεροχή προσλήψεων έναντι απολύσεων και αποχωρήσεων, με 594 περισσότερες προσλήψεις. Ακολουθεί ο νομός Αχαΐας με 239 περισσότερες προσλήψεις και τέλος ο νομός Αιτωλοακαρνανίας με μόλις 27 περισσότερες προσλήψεις.
Στο τελευταίο μέρος του Δελτίου παραθέτουμε στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας τα οποία ενισχύουν την παραπάνω διατυπωθείσα εικόνα μιας Αγοράς Εργασίας η οποία, παρά τα προβλήματα (μείωση εισοδημάτων, αρνητικές προσδοκίες κλπ), διατηρεί τις θέσεις εργασίας (πλήρους και μερικής απασχόλησης) και δεν αντιμετωπίζει ακόμα τα υψηλά ποσοστά ανεργίας άλλων περιφερειών της χώρας.
Ειδικότερα, στα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας καταγράφεται αύξηση των προσλήψεων το Β’ τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το Α’ τρίμηνο, η οποία αφορά σε όλα τα είδη συμβάσεων, κυρίως δε, αφορά σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, οι οποίες είναι σχεδόν τριπλάσιες από αυτές του Α’ τριμήνου.
Σε ό,τι αφορά στις νέες προσλήψεις το δεύτερο τρίμηνο του έτους, διαπιστώνεται πανελλαδικά αύξηση στις επιχειρήσεις που προχωρούν σε προσλήψεις οποιασδήποτε μορφής. Η μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζεται στις τουριστικές περιοχές, όπως οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, τα Ιόνια νησιά, η Κρήτη, η Χαλκιδική κ.α. Η μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζεται στις συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με τις συμβάσεις μερικής και εκ περιτροπής. Αντιθέτως νομοί όπως η Αττική και νομοί που έχουν βιομηχανική δραστηριότητα (Βοιωτία, Κοζάνη ,Θεσσαλονίκη) παρουσίασαν σημαντική μείωση κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2010 ως προς τις προσλήψεις οποιασδήποτε μορφής.
Στο τελευταίο γράφημα παρουσιάζεται η κατανομή των προσλήψεων ανά είδος και ανά νομό της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Παρατηρούμε ότι οι συμβάσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στο Ν. Αχαΐας όπου αποτελούν το 42% των νέων συμβάσεων, ενώ περιορισμένες εμφανίζονται στο Ν. Αιτωλοακαρνανίας (32,2%) και ακόμα περισσότερο στο Ν. Ηλείας (23,3%).
