Τις εμπειρίες του από την ενεργή συμμετοχή του στο πρόγραμμα αναδάσωσης Sadahna Forest σε Κένυα και Αϊτή περιγράφει με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο ο Γιώργος Κατσαγάνης στο κείμενο που ακολουθεί:
Η αγάπη μου για το ταξίδι γενικότερα,
χρόνος, ενέργεια και ανθρωπιά είναι τα στοιχεία και το κίνητρο που αποφάσισα να προσφέρω εθελοντικά εργασία στην Κένυα και Αϊτή στο έργο αναδάσωσης Sadahna Forest το 2018 και 2019
αντίστοιχα. Δύσκολο το εγχείρημα αλλά θα
προσπαθήσω να σας μεταφέρω έστω και για
λίγο εκεί να μοιραστώ τις ξεχωριστές
αυτές εμπειρίες .
Ο οργανισμός άρχισε τη δράση του στην Ινδία αρχικά. Αργότερα
εξαπλώθηκε σε Αϊτή και Κένυα.
Η εμπειρία στην Κένυα
Στην Κένυα ταξίδεψα με το γκρουπ
της καρδιάς μας wheeling2help με
τοπικό λεωφορείο ξεκινώντας από
Ναιρόμπι προς Κισίμα/Μαραλάλ γύρω στις 9 ώρες για την άφιξή μας στον οργανισμό.
Περιμένοντας στο λεωφορείο πολλοί πλανόδιοι πουλάνε νερά, μπισκότα, παστέλια
και οτιδήποτε άλλο και είναι ιδιαίτερα επίμονοι. Μετά το Νιαχουρούρου το τοπίο
μετατρέπεται σε σαβάνα και έπειτα σε έρημο ..τα παράθυρα δεν κλείνουν και η
άμμος είναι παντού..
Ο οργανισμός ήταν σε ένα ήσυχο και όμορφο μέρος όμως ιδιαίτερα
φτωχό χωρίς πόσιμο νερό και
ηλεκτρικό ρεύμα. Οι έντονοι περίοδοι
ξηρασίας των τελευταίων ετών έχουν
οδηγήσει σε δίψα, φτωχή διατροφή και
εξάπλωση ασθενειών λόγω κακών
συνθηκών υγιεινής. Ιδρύθηκε στην Κένυα το 2003.Εκει δουλέψαμε με τη κοινότητα
για τη προστασία του οικοσυστήματος, την ορθή
διαχείριση του νερού ,φυτέψαμε δέντρα που θα δώσουν τροφή καθώς και
βοηθήσαμε στην διαμόρφωση του τοπικού
σχολείου.
Ο σκοπός να φυτεύουμε δέντρα και
να μάθω όσο γίνεται περισσότερα για τη
τεχνική στο αντικείμενο αυτό αλλά και για τους ντόπιους και την κουλτούρα
τους με έκαναν ανυπόμονο και ήταν ένα
όμορφο και δημιουργικό κίνητρο για μένα. Οι άνθρωποι της τοπικής φυλής
ονομαζόνταν σαμπούρου δηλαδή πεταλούδα στην τοπική γλώσσα
και ήταν ιδιαίτερα ζεστοί ,φιλικοί και ανοιχτοί για να συναντηθούν και
να επικοινωνήσουν μαζί μας. Μας δέχθηκαν στη κοινότητά τους
σαν ένα με αυτούς. Το τοπίο ήταν συναρπαστικό. Ένα απέραντο ξερό τοπίο
με ένα ατελείωτο ορίζοντα όσο πάει το μάτι. Είδαμε από απόσταση αναπνοής άγρια
ζώα όπως ελέφαντες, αντιλόπες καμηλοπαρδάλεις και ζέβρες.
Στο κάμπινγκ υπήρχαν
προοδευτικές ιδέες ως προς ένα φιλικό τρόπο ζωής για το περιβάλλον με μηδενικά
απόβλητα και εναλλακτικές κατασκευές, ηλιακή
ενέργεια ,καθαριστικών και τουαλέτες
κομποστοποίησης αλλά και τους σταθμούς πλύσης χεριών και μπάνιου.
Σχετικά με μια τουαλέτα
κομποστοποίησης χρησιμοποιείς δυο
διαφορετικά δοχεία, έπειτα πριονίδι για κάλυψη και για οσμές και μετέπειτα από
ανάλογη εργασία χρησιμοποιείται για λίπασμα. To μπάνιο είναι μια κατασκευή
εξοικονόμησης νερού. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένα μικρό μεταλλικό δοχείο, ένα
μεγαλύτερο δοχείο ένα σχοινάκι και ενα μέρος να κρεμαστεί. Κάνουμε τρύπες στο
μεταλλικό δοχείο σαν σουρωτήρι και πετυχαίνουμε την ανάλογη αργή ροή. Για να το
χρησιμοποιήσουμε φέρναμε ένα κουβά γεμάτο με νερό ..Κάποιοι όπως εγώ τον άφηνα
λίγο στον ήλιο για να ζεσταθεί. Τα πρωινά είχαμε κάποια καθήκοντα ανά ομάδα που
περιλαμβάνουν δενδροφύτευση, κόψιμο γρασιδιού, φόρτωμα βαν, το μαγείρεμα
πρωινού, μεσημεριανού και δείπνου, πότισμα δέντρων, συλλογή σπόρων, καθαρισμός
κοινόχρηστων χώρων.
Τα δέντρα τα φυτεύαμε σε
αγροκτήματα και αυλές ιδιωτών. Η πολιτική
του οργανισμού ήταν ότι όλοι όσοι παρακολουθούν μια εκπαίδευση δεντροφύτευσης
μπορούν να εγγραφούν σε μια λίστα και να λάβουν τη βοήθεια ενός η περισσοτέρων
δέντρων στην ιδιοκτησία τους δωρεάν.
Σαν εθελοντής του οργανισμού σημαίνει ότι δεν κάνεις μόνο τη καθημερινή
σου εργασία αλλά και ότι είσαι μέρος της κοινότητας. Έτσι πρέπει να
ενδιαφέρεσαι για τους άλλους ανθρώπους και να κάνεις ανιδιοτελή υπηρεσία (seva)
για τη κοινότητα. Επίσης σέβεσαι τις αρχές περί εντελώς vegan διατροφής δίχως
αλκοόλ, καφεΐνη και τσιγάρο διαφορετικά μπορείς
να αποχωρήσεις.
Η ειδική μέθοδος δενδροφύτευσης
στην Κένυα αποτελείται από ένα βουναλάκι στο οποίο στην κορυφή του φυτεύουμε
τοποθετώντας κοντά στη ρίζα ένα μπουκαλάκι νερό με μια τρύπα για να ποτίζεται η
ρίζα του σε παρατεταμένη ξηρασία αλλά και ένα πιο βαθύ λάκκο δίπλα σε αυτό.
Είχαμε τις δικές μας σκηνές και
υπνόσακους καθώς και φύλαξη το βράδυ λόγω των άγριων ζώων .χαρακτηριστικός ο
ήχος από τις ίαινες.. Και οι ντόπιοι άναβαν φωτιά μέσα στο σπίτι για προστασία
αλλά και είχαν αυτοσχέδιες μάντρες από το δέντρο ακακία.
Το πρωινό είχε συνήθως βρώμη και
φρέσκα φρούτα κυρίως καρπούζια, παπάγια, μάνγκο, φρούτα πάθους, ανανά, σούρσοπ,
πορτοκάλια, μπανάνες. Κάποιες φορές και ψημένα φυστίκια. Για μεσημεριανό γεύμα ήταν το παραδοσιακό ουγκάλι από αλεύρι καλαμποκιού που ψήνεται σε νερό και μοιάζει σαν ζύμη κατά τη προσωπική μου εκτίμηση άγευστο εντελώς. Ένα μείγμα
λαχανικών κυρίως ντομάτες, καρότα, λάχανο, κολοκυθάκια, μελιτζάνες, κρεμμύδια, φασόλια
με ρύζι και σαλάτες με φρέσκα λαχανικά.
Η εμπειρία στην Αϊτή
Για την Αϊτή ταξίδεψα από την πρωτεύουσα της Δομινικανής Δημοκρατίας το Σάντο Ντομίνγκο με τοπικό λεωφορείο και έπειτα από 8 ώρες με πολλές
στάσεις φτάνω στο Πεντρενάλες ένα μικρό χωριό
κοντά στα σύνορα. Τα σύνορα είναι
κλειστά το απόγευμα. Την άλλη μέρα
πρωί επικοινωνία με οργανισμό και πέρασμα τα σύνορα περπατώντας για το Άνσε
α Πίτρες μια αγροτική κοινότητα με 12500 κατοίκους στην νοτιοανατολική γωνία της Αιτής. Έπειτα από τις
γραφειοκρατικές διαδικασίες και έκδοση
βίζας πέρασμα στην πλευρά της Αιτής. Ενα μεγάλο χωριό με συνθήκες κάτω από το όριο της φτώχιας αλλά πολύ φιλικό.
Το τρεχούμενο
νερό και ηλεκτρικό ρεύμα είναι είδος πολυτέλειας. Ένα μεγάλο
ποσοστό πάσχει από υποσιτισμό και από προβλήματα που σχετίζονται με υγεία.
Η Αϊτή είναι μια από τις πιο αποψιλωμένες χώρες στον κόσμο. Ένας από τους
λόγους είναι η επιχείρηση άνθρακα .Μια από τις μόνες επιλογές που έχουν να
επιβιώσουν είναι να κόψουν τα δέντρα και να τα μετατρέψουν σε κάρβουνο. Για
αυτό και τα δέντρα που φυτεύουμε δεν
φυτεύονται στην ύπαιθρο αλλά σε αυλές και σπίτια ανθρώπων που μπορούν να τα
προστατεύσουν η σε δημόσιους χώρους πάρκα και σχολεία. Το δέντρο Μάγια είναι το
επίκεντρο μιας και είναι εξαιρετικά θρεπτικός ο καρπός του. Βόλτα στο χωριό…στην
παραλία και επικοινωνία με κάποιους ντόπιους που ήταν αρκετά φιλόξενοι.
Γνωριμία στον οργανισμό με τα υπόλοιπα μέλη και σχετικές οδηγίες για το πρότζεκτ και τους χώρους γενικότερα. Ύπνος σε πατάρι με ξύλινα
παρτέρια σαν δεντρόσπιτα
Εκτός από τη φύτευση και την
καλλιέργεια δέντρων στην Αιτή είναι η
διατήρηση του νερού. Επειδή βρίσκεται σε
βράχο όπου υπάρχει μικρό έδαφος είναι
πολύ δύσκολο να γίνει συντήρηση νερού. Έτσι σχεδιάστηκε ένα σύστημα συγκράτησης
νερού με δέσμες στα πετρώματα αλλά και
με τις ρίζες των δέντρων που φυτεύονται θα σπάσουν αργά το βράχο και θα βοηθούν
το νερό να διαβρωθεί στον υδροφόρο ορίζοντα. Επίσης ελαχιστοποίηση
σπατάλης νερού με διάφορους τρόπους όπως να πλένουμε τα
χέρια μας με νερό που ρέει από το κέλυφος μιας καρύδας με μια
τρύπα στη βάση της και μειώνει εντυπωσιακά
την ποσότητα νερού που χάνεται.
Στα ταξίδια μου αυτά όχι μόνο
φύτεψα και πρόσφερα βοήθεια αλλά γνώρισα τους ανθρώπους αυτούς από κοντά
,έγινα μέρος της καθημερινότητάς τους, έμαθα από αυτούς, γιόρτασα με αυτούς
και έπαιξα με τα παιδιά δημιουργώντας
μια σχέση τόσο ιδιαίτερη με αναμνήσεις που δεν θα ξεχάσω ποτέ
και θα με συντροφεύουν στην
υπόλοιπη ζωή μου!
Μετά από όλο αυτό
κοιτώντας πίσω μπορώ να πω ότι υπήρξε μια ιδιαίτερη μοναδική
εμπειρία. Από τη μια μαθαίνεις για
τη ζωή του τοπικού πληθυσμού και από την άλλη φυτεύεις δέντρα που παράγουν τρόφιμα για τους
ανθρώπους που το χρειάζονται όσο τίποτε άλλο ζώντας μέσα στην φύση, χωρίς απόβλητα και στο
μέγιστο φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, για ένα καλύτερο μέλλον για όλους
εμάς και φυσικά για τον πλανήτη μας. Δίνεις τόσα λίγα και παίρνεις τόσα πολλά…
Όταν ονειρευόμαστε ένα πιο
δίκαιο κόσμο για όλους οι αλλαγές που θέλουμε να δούμε στο κόσμο αρχίζουν πρώτα από εμάς με μικρές
καθημερινές πράξεις αγάπης, αλληλεγγύης και φροντίδας. Έτσι θα νιώσουμε καλύτερα για τον εαυτό μας αποκτώντας εμπειρίες και έντονα
συναισθήματα που συνεπάγεται μια στάση ζωής. Όσο περισσότερο δίνουμε τόσο
περισσότερο έχουμε, όσο περισσότερο αγαπάμε τόσο περισσότερο μας αγαπούν. Ακολουθούμε
τη καρδιά μας και τη φωνή της φύσης για ένα κόσμο ίσο, όμορφο και ειρηνικό για
κάθε ύπαρξη του πλανήτη.
